Các tông phái пo Ph¿t (ePub)

Ðạo Phật từ khi dức Phật tổ lập giáo dến nay, dã hơn hai ngàn nam tram nam, vốn vẫn là một dạo duy nhất. Song hoàn cảnh xã hội và con người ở khắp trên hoàn cầu là khác nhau. Vì trên dường dời, nhân loại tiến hóa không giống nhau. Kẻ thông minh sáng suốt, người mê muội tối tam; kẻ thong dong nhàn nhã, người vướng bận nhọc nhằn; kẻ dã từng học lý xem kinh, người vừa mới nghe van tầm sách; có kẻ mới học mà thông, lại có người học suốt dời vẫn dốt…

Bởi thế cho nên các bậc hiền thánh dều tùy phương tiện mà dộ thế, cứu người. Chính dức Phật tổ từ thuở xưa cũng dã làm như vậy. Tùy thuận nơi những người dến nghe trong pháp hội, ngài thuyết dạy giáo pháp phù hợp. Hoặc giảng rộng lý lẽ, hoặc dẫn chuyện tích xưa, hoặc bày ra giới luật. Có khi nói xa, có lúc nói gần, có khi chỉ thẳng, có lúc dùng ẩn dụ... Ngài dùng dủ cách như thế, cốt yếu cũng chỉ là muốn giúp cho chúng sanh dạt hiểu chân lý. Với hàng dệ tử xuất thân quí tộc nhưng dốc lòng tinh tấn, ngài dạy theo một cách. Với bậc vua quan còn tham dắm lợi danh, ngài lại dạy theo một cách khác. Với hàng thương gia rộng lòng bố thí, ngài dạy theo một cách. Với kẻ trung tín thành tâm, ngài lại dạy theo một cách khác hơn nữa. Cách sử dụng ngôn ngữ của ngài biến hóa rất tuyệt diệu, phi thường. Trong kinh vẫn thường nói có dến tám vạn bốn ngàn pháp môn, cũng không ngoài ý này.

Sau khi dức Phật nhập Niết-bàn, các vị dại dệ tử mới ghi chép lại những lời thuyết dạy của ngài thành ba tạng kinh diển. Ðó là tạng Kinh, tạng Luật và tạng Luận. Trong dó có dủ các mức dộ thuyết dạy cao thấp, nhanh chậm khác nhau. Nói khái quát trong ba tạng ấy, mỗi tạng dều có phần chủ dích riêng biệt, mà dung hợp với nhau cùng nhắm dến việc giúp người tu hành mau dạt dến chỗ giải thoát khổ não. Tạng Kinh giúp người hiểu rõ những lý lẽ, quy luật trong cuộc sống, mà quan trọng, nền tảng hơn hết là lý nhân quả, nhân duyên; từ những câu kinh rất dơn sơ giản lược, cho dến những bộ kinh dồ sộ rất cao siêu, thâm áo cũng dều có dủ. Tạng Luật giúp người kiềm chế tự thân, xa diều ác, gần diều thiện, cho dến dược trong sạch cả thể xác lẫn tinh thần. Tạng Luận giải rõ những chỗ nghi ngờ ngan trở trên dường tu tập, giúp người ta vững dức tin mà vượt qua khó khan không nghi ngại. Dẫu là người tu ở trình dộ nào, tu theo pháp môn gì, cũng không thể thiếu di một trong ba yếu tố ấy.